سبکدانه‌های لیکا ( پوکه صنعتی لیکا ) طي 3 مرحله زير توليد میشود:

1) فرآوري اوليه: خاک رس پس از ورود از جعبه تغذيه روي نواري حرکت میکند که يک وزن منبع در مسير آن تعبير شده است. اين وزن منبع مقدار ماده عبور کرده واحدهاي زماني ساعت و شبانه روز را اندازه‌گيري مینمايد. معمولاً در اين قسمت يک دستگاه آهن رباي برقي نيز طراحي میگردد که کار اصلي آن قطع حرکت نوار در زمان ورود قطعه آهن همراه با ماده معدني است زيرا وجود اين قطعات براي ماشين آلات بسيار خطرناک است. مواد اوليه از روي نوار وارد يک نوع آسياب سنگي میشوندکه صفحه زير اين آسياب مشبک استوايي سوراخ‌هايي به قطر 14 تا 18 ميلیمتر دارد. سوراخ‌هاي اين شبکه در هر اندازه‌اي قابل تنظيم میباشند. در اين آسياب به خاک آب افزوده میشود تابه گل تبديل شود و از سوراخ‌ها عبور کند. گل از صفحه زيرين آسياب به آسياب ديگري که بيشتر يک مخلوط کننده است وارد میشود. آسياب مخلوط کن از 2 محور تشکيل شده است که پره‌هاي آن با حرکت حلزوني به سمت جلو حرکت میکنند. در اين آسياب اگر گل داراي رطوبت کافي نباشد، باز هم آب اضافه میشود. در اين مرحله گل در صورت نياز با افزودنیهاي خاصي مخلوط میشود و در مرحله فرآوري اوليه بيشترين زمان عمل آوري گل در اين آسياب صورت میگيرد که روند کندي دارد. اين کندي حرکت باعث میشود تا گل کاملاً آب جذب نمايد و ورز داده شود تا حالتي يکنواخت پيدا کند. گل به صورت ورقه‌هاي نازک از آسياب غلتکي خارج میگردد.

2) مرحله خشک کردن: خشک کردن به مجموعه مراحلي گفته میشود که بين 2 مرحله فرآوري و پخت انجام میگيرد. در اين مرحله، گل با حرکت در کوره خشک کن به تدريج خشک مي گردد و تبديل به گندوله میشود.

3) مرحله پخت: در اين مرحله دانه‌هاي خشک شده(گندوله‌ها) در معرض حرارت قرار  میگيرند که در اين قسمت سير صعودي حرارت تقريباً ناگهاني میباشد. حرارت در کوره خشک کن از حرارت طبيعي (c200) در مدت تقريبي 2 ساعت به حدود 400 درجه سانتیگراد میرسد و در دومين مرحله از cº400 به cº1200 افزايش میيابد. افزايش ناگهاني حرارت ماده را تا مرز ذوب میرساند و در همين حال کليه مواد سوختني سعي در خروج از محيط دارند. اما به دليل ماهيت رس که در آن اتصال ذرات به هم شديد است، فشار گازهاي حاصل ايجاد جباب مینمايد و محيط متخلخلي بوجود میآورد و به اين صورت سبکدانه توليد میگردد. محصول پس از مرحله پخت توسط نوار نقاله وارد خنک کن میشود.

تولید سبک دانه منبسط در کارخانه لیکا ایران توضیح جزء به جزء

سبک دانه رس منبسط در داخل کشور توسط کارخانه لیکا تولید می شود.کارخانه لیکا در شهر مامونیه واقع شده است. محصولات این کارخانه سبک دانه رس منبسط شده در اندازه های 4-0 میلی متر10-4میلی متر 25-10میلی متر 25-0 میلی متر (مخلوط) است. برای این تحقیق از خط تولید وازمایشگاه کارخانه ها بازدید به عمل امد واز کلیه محصولات سبک دانه و نیز ماده اولیه (خاک رس معدن)نمونه برداری شد و در ازمایشگاه مصالح مرکز تحقیقات راه مسکن وشهر سازی ازمون های لازم انجام شد.در ادامه به روند تولید وکنترل کیفیت در کارخانه های مذکور پرداخته می شود.

ماده اولیه سبک دانه خاک رس است که از معادن محلی تامین می شود. هنگام برداشت خاک از معدن باطله های خاک (خاک آلی)به محل اولیه برگدانده می شود.قبل از ورود خاک رس به کارخانه با انجامآزمون های لازم مناسب بودن ماده اولیه جهت ورود به خط تولید کارخانه مورد تایید قرار می گیرد. آزمون به این ترتیب انجام می شود که نمونه خاک آسیاب میشود. بعد از مخلوط کردن آن با مقدار مشخصی آب و افزودن یک در صد ماده آلی (مازوت)کاملا ورز داده می شود.

سپس گرانول های به قطر حدود یک سانتی متر به صورت دستی تهیه می شود که پس از خشک شدن در گرمخانه به مدت 5 دقیقه در دمای 1130درجه سیلیوس در کوره قرار می گیرد.سپس چگالی سبک دانه آزمایشگاهی اندازه گیری   می شود چنانچه چگالی انبوهی کمتر از 200کیلو گرم بر متر مکعب باشد دپو مورد تایید واحد کنترل کیفی برای خط تولید است .

در شروع خط تولید خاک با رطوبت 10 درصد جهت مخلوط شدن و آسیاب شدن وارد مخلوط کن می شود.سپس توسط نوار نقاله وارد آسیاب غلتکی می شود.جهت افزایش رطوبت خاک به میزان 20تا25درصد وزنی به آن آب اضافه می شود. در مرحله بعدی به خاک مرطوب و آسیاب شده حدود یک درصد مازوت اضافه می شود.مواد پس از خروج از آسیابوالس توسط نوار نقاله وارد دستگاه اکسترودر می شوند. در این دستگاه مجددا عمل مخلوط و پرس کردن گل صورت می گیرد.

گل مخلوط شده با فشار از قالب اکسترودر خارج میشود و به صورت ماکارونی با قطر 10 الی 12 میلی متر و طول نامشخص در می آید . رطوبت گرانول خارج شده از دستگاه اکسترودر 28 الی 30 درصد است.این گرانول ها وارد تونل خشک کن با طول 14 متر و دمای 600 درجه سلسیوس میشوندو رطوبت آنها به 8 الی 12 درصد کاهش میابد.

پس از این مرحله گرانول ها به وسیله الک به دو گروه با اندازه بزرگتر از 3 میلی متر و کوچکتر از 3 میلیمتر تقسیم و در سیلوهای جداگانه نگهداری میشوند. گرانول های با اندازه کمتر از 3  میلی متر به خط تولید بازگردانده میشوند و گرانول های بزرگتر از 3 میلی متر توسط بالابر ها جهت انبساط به کوره منتقل می گردند.

تغذیه کوره توسط فیدر لرزان با سرعت نامشخص و قابلیت برنامه ریزی صورت میگیرد. غبار گاز کوره در دو مرحله توسط فیلتر های مختلف گرفته و مجدد به خط بازگردانده میشود.

گرانول های وارد کوره با دمای آغازین    حدود 100 درجه سلسیوس میشوند. زمان طی مسیر کل کوره تا دمای نهایی 1150 درجه سلسیوس یک ساعت است. انبساط کامل در دمای 1150  درجه سلسیوس صورت میگیرد. از گازهای خروجی کوره برای خشک کردن استفاده میشود. انبساط ، ناشی از مواد آلی و آب موجود  در ماده است.

گرانول ها با دمای 900 درجه سلسیوس از کوره خارج و وارد خنک کن های ماهواره ای میشوند چنانچه گرانول ها چگالی زیادی داشته باشند مراحل خنک شدن به خوبی صورت نخواهد گرفت. محصولات پس از دانه بندی در سیلو های مخصوص نگهداری میشوند.سبک دانه ها به وسیله نوار نقاله به بخش دانه بندی توسط سرند منتقل میشوند و به سه گروه با اندازه های بیش از 10 میلیمتر بین 4 تا 10 میلیمتر و کمتر از 4 میلیمتر تقسیم میشود.

در کلیه مراحل تولید، از خاک نمونه برداری و آزمون پخت انجام میشود. برای تعیین چگالی سبک دانه های تولید شده در فواصل زمانی یک ساعته، از خروچی خط تولید نمونه برداری میشود. گزارش آزمون را مدیر تولید و اپراتور کنترل میکند و در صورت تایید مقدار چگالی ، محصول نهایی انبار میشود.در قسمت کنترل کیفیت تمامی مراحل تولید سبک دانه توسط سیستم رایانه ای کنترل و بررسی میشود.