تعیین خردشوندگی کلینکر براساس استاندارد BS812-112

تغییرات ساختاری و فازی در کلینکرهای تولیدی یکی از کارخانه های سیمان که منجر به افت قابل توجهی در ظرفیت آسیاهای سیمان گردید،باعث شد تا روشی را برای ارزیابی میزان سخت شدگی کلینکر از میان روش های موجود انتخاب و میزان خردشوندگی کلینکر براساس آن سنجیده گردد.

 در حال حاضر روشی واحد برای ارزیابی کیفیت کلینکرهای تولیدی در ایران از نظر مقاومت کلینکر در مقابل خردشوندگی (نه در مقابل پودرشوندگی) وجود ندارد.شاید بتوان از مهمترین دلایل موجود در این زمینه،به تنوع سیستم های خردایش و پودرسازی دربخش آسیاهای سیمان ، مقادیر متفاوت فازی و ساختارهای مختلف تخلخل و میکروترک و شکستگی، مدت زمان ماند کلینکر در انبار تا قبل از ورود به آسیاهای سیمان و ... دانست.براساس نظرنگارنده ، یکی از متداولترین روش ها در ارزیابی خردشوندگی کلینکر،ضربه زدن به کلینگر با استفاده از چکش معمولی است.این روش به هیچ عنوان روش کمی نیست و میزان خردشوندگی به قدرت و تعداد ضربه ای که شخص به کلینکر وارد می کند،ارتباط می یابد.این روش به هیچ عنوان قابل تعمیم به روزهای دیگر نبوده و به تجربه ی شخص بسیار وابسته است.روشی که برای ارزیابی مقاومت سنگدانه ها (شن و ماسه) درمقابل ضربه به کار می رود،در استاندارد BS 112-812 به نام AIV یا Aggregate impact value معرفی شده است.در این استاندارد هرچه مقاومت سنگدانه ها در مقابل ضربه بیشتر باشد،مقدار خردشوندگی سنگدانه کمتر بوده و عددی که در محاسبات AIV به دست می آید،کمترخواهد بود.در واقع هرچه عدد AIVکمتر باشد، سنگدانه مرغوب تر بوده و از نظر استفاده در مکان هایی که احتمال ایجاد ضربه بر آنها بیشتراست،قابلیت کاردبرد بیشتری پیدا می کنند.درمورد سنگدانه ها( AIV) بیشتر مطلوب تر بوده در حالی که در مورد کلینکر هرچه این شاخص بیشتر باشد،بیانگر آن است که کلینکر آسان تر خرد میشود.

با توجه به اینکه در صنعت سیمان ، مطلوب است که مقاومت کلینکر در مقابل خرد شدن کم باشد،لذا برعکس نتایج تحلیلی سنگدانه،هرچه عدد AIV بیشتر باشد،کلینکر آسان تر در آسیاهای سیمان خرد می شود.درواقع عدد AIV مبین خردشوندگی کلینکر در قطعات ریزتر درحالی که شاخص قابلیت خردایش براساس روش باند مبین پودرشوندگی کلینکر است.در واقع می توان به گونه ای AIV را در مراحل اولیه ی تحلیل شکست و نتایج باند در مراحل پودرسازی مورد استفاده قرارداد.تجربه مشخص میکند در صورتی که اختلاف بین نتایج خردشوندگی درحدود 1 یا 5/1 واحد باشد، نتایج قابل توجهی در افت ظرفیت آسیاها ناشی از سخت شدگی کلینکر مشاهدهشود.این تجربه ممکن است در سایر کارخانه های سیمان صادق نباشد و نیاز باشد،تفاوت قابل قبول بین نتایج در حالت نرمال و سخت شدگی مشخص گردد.